uLAB

urs

Administrator

Dołączył: 2021-10-24

Liczba postów: 225

NIKLU tlenek - barwnik

TLENEK NIKLU
w.chem.: - NiO - mol. 74.700 (oliwka), Ni2O3 - mol.165.000 (czarny)
temp.topnienia: 1453°C
liniowa rozszerzalność termiczna: 0.000 ogniotrwały
właściwości: barwnik
źródło: tlenek niklu NiO (czarny lub szarobrązowo oliwkowy), czarny tlenek niklu Ni2O3 (w 600°C -> NiO)
inne: ...

sproszkowany -  NiO oliwkowy  -  Ni2O3 czarny
jako barwnik: pozwala uzyskać gamę kolorów od brązów po szare zielenie. w redukcji pojawią się raczej szarości, choć wobecności cynku można uzyskać odcienie niebieskie; w atmosferze utleniającej obecność magnezu może powodować blade kremy lub jasne brązy. ogólnie tlenek niklu ma tendecje do gaszenia koloru. z tego względu najczęściej używany w małych ilościach jako dodatek do innych tlenków w celu zmodyfikowania koloru. uwzględniając jego właściwości ogniotrwałe nie stosuje się go z reguły do barwienia szkliw niskich temperatur, chyba że w bardzo małych ilościach.
szkliwa, które są już matowe lub sprawiają wrażenie niedopalonych będą miały zdecydowanie suchą, surową powierzchnię po dodaniu tego tlenku.
żółty: w szkliwach zawierających lit tlenek niklu pozwala uzyskać color żółty.
zielenie: w obecności dużej ilości tlenku magnezu nikiel daje zielenie; również cynk wspomaga uzyskać ten color.
niebieski: nikiel wraz z cynkiem daje odcienie stalowo niebieskie.
przy bardzo dużej ilości cynku pojawiają się odcienie lawendy.
różowy: nikiel w szkliwach wysoko potasowych lub ołowiowych może rozwinąć odcienie różu.
jasne brązy: nikiel w obecności wapienia pozwala uzyskać jasne brązy.
brązy: w szkliwach zawierających barium, nikiel nadaje im kolor brązowy, również w szkliwach wysoko sodowych można uzyskać ten kolor
szary: nikiel w szkliwach ołowiowych daje odcienie szarości

wypalony w  950°C - atm.U - NiO oliwka │ NiO czarny    - atm.U - wypalony w  950°C
zapewniam o jego ogniotrwałości, NiO wypalony w 950°C, jak i w 1260°C brudzi palce i odchodzi od biskwitu

wypalony w  1250°C - atm.U NiO oliwka │ NiO czarny  atm.U - wypalony w  1260°C

źródło: m.in. T.Hansen - CeramicMaterials.Info + inne
opracowanie: urs

---

340
tlenek NIKLU w szkliwach alkalicznych niskich temperatur
... jak wszystko, i to mialo to swoj poczatek...
nabyłam bardzo zabawną książeczkę w której znajdują się zdjęcia próbek różnych szkliw z różnymi tlenkami metali. ponieważ tlenek niklu nie jest zbyt często spotykany jako barwnik, pozwoliłam sobie załączyć tutaj kilka przykładów co by o nim nabrać większego wyobrażenia.zacznijmy od początku, czyli od prostej i nie, receptury szkliwa alkalicznego użytego do poniższych próbek:
- fryta wysoko alkaliczna 75 (dokładny skład nieznany, wiadomo tylko że obecny sód, wapień i potas)
- kaolin 15
- krzemionka 10
wypał odbył się w temp.1060°C w piecu elektrycznym, atmosfera utleniająca. jasna glina niskich temperatur.
po lewej stronie podwójna warstwa szkliwa, po prawej jednorazowe zanurzenie.

dodatek 0.5% tlenku niklu -
dodatek 1.0% tlenku niklu -
dodatek 2.0% tlenku niklu -
... przetestujemy ...

no i może kilka mieszanek by nabrać wyobrażenia o dodawanych ilościach
1% NiO + 0.12% t. kobaltu
1% NiO + 0.5% dt. manganu
1% NiO + 7.5% rutylu
1% NiO + 0.75% t. miedzi
1% NiO + 0.5% t. chromu

i jeszcze zmętniacze, jak wpływają na zabarwienie powyższego szkliwa do którego dodano każdorazowo 1% t.niklu
dodatek 1.0% tlenku niklu + 5% tlenku cyny
dodatek 1.0% tlenku niklu + 10% tlenku tytanu
dodatek 1.0% tlenku niklu + 5% tlenku cyrkonu

---

731
... na bazie tych samych źródeł o szkliwie ołowiowym ...
tlenek NIKLU w szkliwach ołowiowych niskich temperatur

receptura szkliwa ołowiowego użytego do poniższych próbek:
- fryta: dwukrzemian ołowiu 65 (zawarty topnik: tlenek ołowiu)
- skaleń potasowy 15
- kaolin 10
- kreda 10 (CaCO3)
■ fryta ''Richoux'' dwukrzemianu ołowiu : temp.: 900 - 1000°C, współczynnik rozszerzalności termicznej:  6,1 x 10-6/°C
analiza chem.: SiO2 29% | Al2O3 12% | PbO  59% | 353 mol.
wypał odbył się w temp.1080°C w piecu elektrycznym, atmosfera utleniająca. jasna glina niskich temperatur.
po lewej stronie podwójna warstwa szkliwa, po prawej jednorazowe zanurzenie.

dodatek 0.5% tlenku niklu - 
dodatek 1.0% tlenku niklu - 
dodatek 2.0% tlenku niklu - 

kilka mieszanek:
1% NiO + 0.12% t. kobaltu 
1% NiO + 0.5% dt. manganu
1% NiO + 5% rutylu
1% NiO + 0.75% t. miedzi
1% NiO + 0.25% t. chromu
1% NiO + 3% t. wanadu

i przykładowe zmętniacze:
dodatek 1.0% tlenku niklu   + 5% tlenku cyny
dodatek 1.0% tlenku niklu   + 5% tlenku tytanu
dodatek 1.0% tlenku niklu   + 5% tlenku cyrkonu

---

733

...czy te piękne,żywe kolory to nikiel,którym przez lata byłem straszony,że daje barwy ponure?N.p. próbka z rutylem?U mnie na monitorze świeci!
Mój ulubiony ekspert od Raku, Nino Caruso, ma o nim do powiedzenia tyle:"tlenek niklu-w utlenianiu: szarozielony, w redukcji: szarawa oliwka" - i tyle,przy proponowanym dodatku 6%-a tu...

Drugi majster,którego cenię,mówi też niewiele,ale zniechęcił mnie skutecznie...
"Tlenek niklu (1-3%)-daje zabarwienia od szarego do zielono-kasztanowego(!) w zależności od typu szkliwa.Wskazane jest używanie go w małych ilościach dla modyfikacji i przyciemniania barw uzyskanych z innych tlenków"(K.Clark)

Tak mnie oszołomiłaś tymi kolorami,że będę chyba cytował bez końca...

Josie Warshaw natomiast straszy tak:"2%-od szarości do brązu, 1%-od szarości do szarobrązowego."..."Dobrze zachowuje się w   połączeniu z innymi tlenkami,takimi jak tlenek kobaltu,żelaza lub miedzi,nadając innym barwom szary odcień"
No to daj Boże więcej takich szarości!

739

Cytatów ciąg dalszy.
A co na to nasi bracia Czesi?
utrzymują, że niklem można uzyskać purpurę-niestety nie piszą JAK.

• błękit - z kobaltem błękit delficki w niskich temperaturach,
  fiolet - w szkliwach borowych z cynkiem;
  żółta - w szkliwach magnezowo-ołowiowych;
  brązowa - z tlenkiem cynku w  szkliwach barowych;
  zielona - z tytanem w szkliwach ołowiowo-borowych;
  szara - z kobaltem szarobłękitna;"

  i na koniec podsumowują uwagą ogólniejszą:
  "zabarwia już w ilości 0,2-1%,zmienia odcienie wszystkich tlenków, stosowany też w wysokich temperaturach." (aut.cytowany Pravoslav Rada)

W innym miejscu tej książki pojawiają się temperatury topnienia:
1450°C dla niklu metalicznego, 1870°C dla tl.niklowego; 1990°C dla tl.niklawego (bunzenitu);
zlecają też wśród środków do zastosowania:
- siarczan niklawy (morenozyt) - NiSO4*7H20;
- wodorotlenek niklu zwany (nie wiem dlaczego) - zielonym tlenkiem niklu;
- węglan niklawy;
- chlorek niklawy i azotan niklawy - do stosowania w celu barwień podszkliwnych (kolor szary).

958

TLENEK NIKLU jeszcze ...

• purpura: daje niepewne i czasami niewyjaśnione colory w redukcji - Rhodes wymienia żółcie i purpury, Podmore błękity. tendencję do tworzenia błękitów można wzmocnić w każdym typie szkliwa przez dodatek tlenku cynku.
  w szkliwach miękkich: w małych ilościach tendencje do szarości, w większych do brązów, ale z różnymi efektami w zależności od rodzaju szkliwa. mało atrakcyjny w szkliwach borowych.
  tlenek litu polecany dla szkliw z zawartością niklu.

Tlenek NIKLU (II) - tlenek niklawy, bunzenit

sproszkowany - NiO oliwkowy 
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
wzór chemiczny: NiO
masa cząsteczkowa: 74,69 g/mol
postać fizyczna, barwa, zapach: Tlenek niklu(II) w warunkach normalnych jest ciałem drobnokrystalicznym o barwie od oliwkowozielonej, poprzez zielonoszarą, do szaroczarnej.\r\ntemperatura topnienia: 1960°C
temperatura wrzenia: nieoznaczona; przed jej osiągnięciem następuje rozkład.
gęstość w 20oC: 7,45 g/cm3\r\n
rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Tlenek niklu(II) nie rozpuszcza się w wodzie zimnej i gorącej. Rozpuszcza się w stężonych kwasach i amoniaku.
inne: Tlenek niklu(II) służy do otrzymywania ferrytów, w ceramice do barwienia glazury, do otrzymywania innych soli niklu(II), a także jako katalizator (np. do uwodorniania tłuszczów).
IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ:
Zagrożenie pożarowe: Substancja niepalna, niestwarzająca zagrożenia pożarowego.
Zagrożenie toksykologiczne: Tlenek niklu(II) jest substancją o działaniu rakotwórczym.
Zagrożenie ekotoksykologiczne: Tlenek niklu(II) w sposób trwały zanieczyszcza wszelkie elementy środowiska naturalnego